Oproep tot actie voor een alomvattende, duurzame Europa 2030-strategie met een sterke sociale dimensie
In 2018, ruim voor de COVID-19-pandemie, liepen 110 miljoen Europeanen het risico op armoede, van wie 23 miljoen kinderen.
De Europese Unie en de hele wereld staan aan de vooravond van een nieuwe economische crisis, die naar verwachting nog ernstiger zal zijn dan in 2008. Volgens de prognose van de Europese Commissie(1) zal het uitbreken van de COVID19-pandemie naar verwachting de EU in een diepe economische recessie leiden.
Deze recessie zal meer mensen in armoede drijven en zal degenen die al risico lopen nog meer treffen. De sluiting van duizenden sociale diensten in heel Europa heeft al gevolgen gehad voor de levensomstandigheden van miljoenen kinderen en volwassenen die dagelijkse zorg en ondersteuning nodig hebben, evenals die van hun families en mantelzorgers. De COVID19-crisis zal rechtstreeks bijdragen aan de groeiende gezondheids- en sociaaleconomische ongelijkheden tussen en binnen de EU-lidstaten.
In 2010 heeft de Europese Unie de Europa 2020-strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei(2) aangenomen. De strategie was een reactie op de financiële crisis die in 2008-2009 uitbrak en miljoenen mensen werkloos maakte en het risico liep op armoede of sociale uitsluiting. Er was een doelstelling vastgesteld om tegen 20 2020 miljoen mensen uit de armoede en sociale uitsluiting te halen. Het is teleurstellend dat de doelstelling voor armoedebestrijding de enige doelstelling was die niet substantieel werd gehaald(3).
De Europa 2020-strategie loopt dit jaar af.
Het Europees Parlement(4) en de Raad van de EU(5) hebben opgeroepen tot een EU-strategie voor de lange termijn in overeenstemming met de verbintenissen die zijn aangegaan in het kader van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling. De Europese Commissie heeft echter tot vandaag geen adequate opvolger van de Europa 2020-strategie gepresenteerd, die de visie van de Europese Unie zou bepalen en richting zou geven aan de prioriteiten van de EU op de lange termijn.
De Europese Green Deal(6), hoewel cruciaal om klimaatverandering te bestrijden en een betere, schonere en gezondere toekomst voor iedereen te garanderen, is niet integraal genoeg om te worden gezien als de algemene EU-strategie voor de periode na 2020.
Nu 1 op de 4 Europeanen (7) al het risico loopt op armoede en sociale uitsluiting en met de catastrofale gevolgen van de COVID19-pandemie, heeft de EU een ambitieuze, alomvattende en overkoepelende strategie nodig die de uitdagingen op korte en lange termijn omvat waarmee zij momenteel wordt geconfronteerd .
De EU-alliantie voor investeren in kinderen, met de steun van het Sociaal Platform en SDG Watch Europe, stemt in met het standpunt van het Europees Parlement en de Raad en de Europese Commissie oproepen om een voorstel te lanceren voor een Europa 2030-strategie die de promotie van:
- Gelijkheid en welzijn, armoedebestrijding en sociale integratie,
- Inclusief en duurzaam economisch herstel, stabiliteit en groei,
- Milieubescherming door uitvoering van de Europese Green Deal
- Digitale transformatie
De strategie moet worden afgestemd op de Agenda 2030 van de Verenigde Naties en de bijbehorende SDG's en de Klimaatovereenkomst van Parijs (UNFCCC). De sociale dimensie van de strategie moet ook worden afgestemd op de Europese pijler van sociale rechten, die een ambitieus streefcijfer voor armoede- en kinderarmoedebestrijding zal bepalen en die de beleidsvorming van de EU-lidstaten zal sturen.
Een oproep voor een alomvattende, duurzame Europa 2030-strategie die de sociale, economische en ecologische dimensies in evenwicht houdt en die rekening houdt met de meest dringende sociale behoeften
We roepen de EU-instellingen op om:
a) Een alomvattende, duurzame Europa 2030-strategie met een sterke sociale dimensie voorstellen en goedkeuren
Het sociale aspect van de Europa 2030-strategie moet de beginselen bevatten die zijn uiteengezet in de Europese pijler van sociale rechten, in overeenstemming met de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen van de VN. Het aangekondigde actieplan inzake de pijler van sociale rechten moet een geïntegreerde strategie voor armoedebestrijding en de Europese kindergarantie omvatten.
De Europese kindergarantie moet een alomvattende aanpak hanteren bij de bestrijding van kinderarmoede, in overeenstemming met de aanbeveling van de Europese Commissie over investeren in kinderen8, waarbij rekening wordt gehouden met (en waar nodig wordt verbeterd) de toegang van ouders tot hulpbronnen, de toegang van kinderen tot hoogwaardige en inclusieve essentiële diensten en kinderrechten om deel te nemen aan culturele activiteiten en besluitvorming (9).
b) Een ambitieus doel stellen om armoede en kinderarmoede in de EU aan te pakken met een tussentijdse evaluatie
In lijn met SDG 1 moet de EU een ambitieus doel stellen om tegen 2030 een einde te maken aan extreme armoede en het risico op armoede en sociale uitsluiting met 50% te verminderen. Bij deze doelstelling moet met name rekening worden gehouden met de verst achterstand(10).
De Europese doelstellingen moeten worden vertaald in doelstellingen op nationaal niveau. De nationale doelstellingen moeten gebaseerd zijn op de EU AROPE(11)-indicatoren; worden vastgesteld boven het BBP-tarief; en niet alleen op nationaal niveau, maar ook op regionaal en lokaal niveau naar het welzijn van mensen moeten kijken.
De Europese Commissie zou met de lidstaten moeten samenwerken om ervoor te zorgen dat hun doelstellingen adequaat zijn en om nationale subdoelstellingen vast te stellen voor armoedebestrijding onder de groepen die het meeste risico lopen(12) om te zorgen voor een rechtvaardige transitie voor deze groepen waar Europa overgaat naar een koolstofarme economie maakt zich zorgen.
Er moet ook worden overwogen om overeenstemming te bereiken over verdere doelstellingen op het gebied van gezondheid, onderwijs en werkloosheid, met name langdurige werkloosheid en jeugdwerkloosheid, en de tewerkstelling van personen met een handicap. De doelstellingen moeten halverwege de termijn worden herzien om de realisatie van de Europa 2030-strategie en de relevante maatregelen te beoordelen.
c) De coördinatie van het sociaal en economisch beleid en de monitoring van de Europa 2030-strategie versterken
De Europese Commissie en de Raad moeten zorgen voor samenhang van het Europees sociaal en economisch beleid in het Europees semester door de sociale indicatoren van de Europa 2030-strategie en de Europese pijler van sociale rechten te integreren in de monitoringcyclus van het Europees semester. De Europese Commissie moet ten volle gebruik maken van de flexibiliteit die is toegestaan binnen het stabiliteits- en groeipact door gebruik te maken van de clausule "uitzonderlijke omstandigheden" om sociale investeringen mogelijk te maken die nodig zijn om de Europese pijler van sociale rechten te implementeren.
d) EU-financiering toewijzen voor de uitvoering van de Europa 2030-strategie
We roepen de EU-instellingen op om de ambitieuze EU-begroting 2021-2027 en sociale financieringsprogramma's goed te keuren om de sociale en werkgelegenheidsproblemen aan te pakken die de Europese Commissie op 27 mei (13) heeft voorgesteld en ervoor te zorgen dat in het Europees Sociaal Fonds Plus:
- de 25% van de oormerken voor sociale inclusie wordt verhoogd tot 27%, zoals voorgesteld door het Europees Parlement
- de 2% die wordt gereserveerd voor sociale inclusie van de meest behoeftigen, inclusief kwetsbare kinderen, wordt verhoogd tot 3%, en
- ten minste 5% van de ESF+-middelen is bestemd voor de bestrijding van kinderarmoede in alle EU-lidstaten.
e) Het maatschappelijk middenveld en de sociale partners op zinvolle wijze betrekken bij het ontwerp, de uitvoering, de monitoring en de evaluatie van de Europa 2030-strategie.
Deze ongekende wereldwijde COVID-19-pandemie vereist creatieve en duurzame oplossingen. Dit gebeurt ook door het raadplegen van maatschappelijke organisaties (Europees en nationaal) die verschillende belangen vertegenwoordigen om de behoeften van de bevolking te begrijpen en in een goede positie te zijn om op die behoeften te reageren.
De goedkeuring van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling en de bijbehorende doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDG's) werd geleid door een grondig overlegproces waarbij het maatschappelijk middenveld deelnam aan overleg en pleitte voor invloed op de standpunten van de nationale regering. Het Multi-Stakeholder Platform (MSP) over de SDG's, opgericht om de Europese Commissie te ondersteunen en te adviseren over de implementatie van de SDG's op EU-niveau, moet opnieuw worden ingevoerd om een gestructureerde betrokkenheid van belanghebbenden bij het ontwerp, de implementatie, de monitoring en de evaluatie van de Europa 2030-strategie.
Naast het MRO moeten de EU en haar lidstaten op zinvolle wijze kinderen14 en gezinnen die in armoede en sociale uitsluiting leven, en maatschappelijke organisaties die hen vertegenwoordigen, raadplegen bij het ontwerpen, uitvoeren, monitoren en evalueren van de Europa 2030-strategie.
Deze ongekende wereldwijde COVID-19-pandemie vereist creatieve en duurzame oplossingen. Dit gebeurt ook door het raadplegen van maatschappelijke organisaties (Europees en nationaal) die verschillende belangen vertegenwoordigen om de behoeften van de bevolking te begrijpen en in een goede positie te zijn om op die behoeften te reageren.
De goedkeuring van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling en de bijbehorende doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDG's) werd geleid door een grondig overlegproces waarbij het maatschappelijk middenveld deelnam aan overleg en pleitte voor invloed op de standpunten van de nationale regeringen. Het Multi-Stakeholder Platform (MSP) over de SDG's, opgericht om de Europese Commissie te ondersteunen en te adviseren over de implementatie van de SDG's op EU-niveau, moet opnieuw worden ingevoerd om een gestructureerde betrokkenheid van belanghebbenden bij het ontwerp, de implementatie, de monitoring en de evaluatie van de Europa 2030-strategie.
Naast het MRO moeten de EU en haar lidstaten op zinvolle wijze kinderen(14) en gezinnen die in armoede en sociale uitsluiting leven, en maatschappelijke organisaties die hen vertegenwoordigen, raadplegen bij het ontwerpen, uitvoeren, monitoren en evalueren van de Europa 2030-strategie.
Notes
- https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/economic-performance-and-forecasts/economic-forecasts/spring-2020-economic-forecast-deep-and-uneven-recession-uncertain-recovery_en
- https://ec.europa.eu/eu2020/pdf/COMPLET%20EN%20BARROSO%20%20%20007%20-%20Europe%202020%20-%20EN%20version.pdf
- Volgens de SPC&EMCO-evaluatie van de strategie was een van de redenen dat de doelstelling niet werd gehaald vanwege het bezuinigingsbeleid dat werd ingevoerd om de financiële en economische crisis van 2008/09 aan te pakken. Bovendien hebben de Europese Commissie en haar lidstaten minder prioriteit gegeven aan het focussen op de kwaliteit van banen en de impact ervan op de burgers, omdat ze “gewoon” voldoen aan de percentages van de EU met meer mensen aan het werk, wat bijvoorbeeld resulteert in armoede onder werkenden en stijgende in onzekere arbeidsovereenkomsten.
- http://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-8-2019-0220_EN.html?redirect
- https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-13432-2019-INIT/en/pdf
- https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/european-green-deal-communication_en.pdf
- De EU heeft 446 miljoen inwoners https://europa.eu/european-union/about-eu/figures/living_en
- https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX%3A32013H0112
- Voor meer informatie over het standpunt van de EU-alliantie voor investeren in kinderen over de Europese kindergarantie, lees hier http://www.alliance4investinginchildren.eu/proposal-for-a-council-recommendation-on-the-child-guarantee-for-the -welzijn-van-alle-kinderen-in-de-eu/
- Dit zou bovendien kunnen worden gevolgd door de relatieve mediane armoederisicokloof of het armoederisicopercentage10 met een drempel van 40% van het mediane inkomen
- Risico op armoede of sociale uitsluiting
- Er kunnen bijvoorbeeld subdoelen worden overeengekomen met betrekking tot groepen met een hoog risico op armoede of sociale uitsluiting (zoals kinderen, Roma, mensen in migratie, ouderen en afhankelijke mensen, mensen met een handicap, daklozen).
- https://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=en&catId=89&furtherNews=yes&newsId=9686
- In lijn met Art 12 van het UNCRC
Met de steun van: SDG Watch Europe, Sociaal Platform
Download de verklaring als pdf
Endnote
De EU-alliantie voor investeren in kinderen pleit sinds 2014 voor een multidimensionale, op rechten gebaseerde benadering om kinderarmoede aan te pakken en het welzijn van kinderen te bevorderen.
Deze verklaring werd onderschreven door de volgende partnerorganisaties van de EU Alliance for Investing in Children:
Alliance for Childhood European Network Group; ATD Kwart Monde; Caritas Europa; COFACE Families Europa; Don Bosco Internationaal; Dynamo International – Straathoekwerkersnetwerk; Eurokind; Eurodiaconie; EuroHealthNet; Europese vereniging van dienstverleners voor personen met een handicap; EASPD; Europees netwerk voor armoedebestrijding; EAPN; Europese federatie van nationale organisaties die werken met daklozen; FEANTSA; Europese ouders; Vereniging European Public Health Alliance; EPHA; Europees sociaal netwerk; ESN; Platform voor levenslang leren; Maak moeders belangrijk; Geestelijke gezondheid Europa; Platform voor Internationale Samenwerking inzake migranten zonder papieren (PICUM); Roma-onderwijsfonds; Red de kinderen; SOS Kinderdorpen Internationaal UNICEF EU-kantoor
Deze verklaring wordt verder ondersteund door de volgende organisaties die lid zijn van SDG Watch Europe:
Alleanza Italiana voor Sviluppo Sostenibile – ASviS
Cultuur Actie Europa (CAE)
EU-CORD netwerk
European Disability Forum
Fair Trade Advocacy Office
Inclusion Europe
IPPF Europees netwerk
Contacten:
- Katerina Nanou, Katerina.nanou@savethechildren.org, Senior Advocatuur Adviseur, Kinderarmoede en kinderen in alternatieve zorg, Save the Children
- Réka Tunyogi, reka.tunyogi@eurochild.org, Hoofd Advocacy, Eurochild