Gezamenlijke verklaring: Preventie centraal in Europa's Beating Cancer Plan
Preventie vormt de basis van het volksgezondheidsbeleid en staat centraal bij de bescherming en verbetering van de gezondheid en het welzijn van mensen. Het Europa's Beating Cancer Plan is een belangrijke kans om preventie te plaatsen waar het thuishoort: in het hart van de gezondheidsagenda van de Europese Unie (EU).
Als een belangrijke chronische niet-overdraagbare ziekte (NCD) deelt kanker veel kenmerken met andere NCD's, zoals hart- en vaatziekten, aandoeningen van de luchtwegen en diabetes type 2. Wat deze ziekten met elkaar verbindt, is dat ze worden veroorzaakt door een aantal veelvoorkomende, aanpasbare risicofactoren, met name tabak- en alcoholgebruik, ongezonde voeding, onvoldoende lichaamsbeweging en luchtvervuiling.1 Bovendien zijn NCD's in hoge mate te voorkomen en worden ze verergerd door -economische ongelijkheden gedurende de hele levensduur.
Veel van de belangrijkste risicofactoren voor NCD's worden bepaald door sociale, ecologische en commerciële determinanten die kunnen worden aangepakt via sectoroverschrijdend beleid en wetgeving. Het gebruik van beleid en wetgeving om een gezondheidsbevorderende omgeving te creëren, beantwoordt aan de ambities van Europeanen voor een gezond, rechtvaardig en ecologisch bloeiend continent voor huidige en toekomstige generaties.2
Elk jaar overlijden in de EU meer dan een half miljoen mensen onder de 65 jaar aan niet-overdraagbare aandoeningen3, terwijl tot 80% van de uitgaven voor gezondheidszorg naar de behandeling van niet-overdraagbare aandoeningen gaan.4 De EU heeft een enorm potentieel om menselijke, sociale en economische toegevoegde waarde te een sterke preventieagenda en door de lidstaten in staat te stellen ambitieuze beleidsmaatregelen op het gebied van ziektepreventie en gezondheidsbevordering te ontwikkelen, uit te voeren en te handhaven. Dit EU-potentieel blijft echter even sterk onderbenut.
Daarom dringen de ondergetekende organisaties erop aan dat er een grondige preventiepijler wordt opgenomen in het Europa's Beating Cancer Plan, met speciale aandacht voor het aanpakken van de uitdagingen die alle NCD's gemeen hebben, en om een proces op gang te brengen voor een bredere strategische EU-aanpak van de preventie van chronische ziekten, met inbegrip van geestelijke slechte gezondheid.
In het bijzonder roepen we de Europese Commissie, het Europees Parlement en de nationale regeringen op om:
Veelvoorkomende problemen aanpakken
Het Europa's Beating Cancer Plan moet de noodzaak bevestigen om de gemeenschappelijke risicofactoren voor NCDS, waaronder kankers, effectief aan te pakken en de nationale en, waar relevant, Europese capaciteit te versterken om de 'Best Buys' van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en ander aanbevolen beleid uit te voeren,5 door:
- Het maken van een analyse van de lacunes in de Europese reactie op de preventie van NCD en het ontwikkelen van beleid op EU-niveau in zijn bevoegdheidsgebieden om de WHO 'Best Buys' en andere aanbevolen interventies te implementeren.
Het ontwikkelen van beleidstoolkits ter ondersteuning van de implementatie van de WHO 'Best Buys' die onder de nationale bevoegdheid vallen.
Identificeren en aanpassen van beleid op EU-niveau dat lidstaten ervan kan weerhouden om nationale strategieën voor de preventie van NCD te volgen.
Ervoor zorgen dat het onderzoekskader van de EU voorziet in de behoefte aan ontwikkeling, effectbeoordeling, monitoring en evaluatie van het volksgezondheidsbeleid
Gezondheid centraal stellen in het EU-beleid
Verschillende beleidsterreinen zijn van invloed op de gezondheid en het Europese kankerbestrijdingsplan moet een proactieve benadering aannemen van de verplichting 'gezondheid op alle beleidsterreinen' in de EU-verdragen6 om ervoor te zorgen dat maatregelen ter preventie van kanker en andere niet-overdraagbare aandoeningen op zinvolle wijze worden geïntegreerd in de Europese Green Deal, de Farm to Fork- en zero-pollution-strategieën, de economie van welzijn, de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDG's) en andere relevante EU-activiteiten, door:
Versterking van de kwaliteit en reikwijdte van de gezondheids- en gezondheidsgelijkheidseffectbeoordeling voor relevant beleid en wetgeving, met behulp van verbeterde en voortdurend bijgewerkte methoden.
Het opzetten van een rapportageproces, onder toezicht van een hoog niveau in de Europese Commissie, om ervoor te zorgen dat alle directoraten-generaal hun bijdrage leveren aan het voorkomen van kanker en andere niet-overdraagbare aandoeningen.
Ondersteuning vroege detectie
Hoewel een effectief, op de bevolking gebaseerd primair preventiebeleid een duurzaam raamwerk op lange termijn creëert om de incidentie van kanker en andere niet-overdraagbare aandoeningen te verminderen, zullen historische blootstellingen aan risicofactoren nieuwe gevallen blijven genereren. Het Europese kankerbestrijdingsplan moet de lidstaten ondersteunen bij het implementeren van passende, kosteneffectieve en empirisch onderbouwde oplossingen voor vroege diagnose en screening.7
Zorgen dat governance geschikt is om te leveren
Om zijn grote belofte waar te maken, moet het Europese kankerbestrijdingsplan een doelgericht, inclusief en transparant bestuursproces tot stand brengen door:
Vaststelling van tijdgebonden, voor de EU relevante doelstellingen met betrekking tot ontwikkelingen in risicofactoren, financiering en belangrijk preventiebeleid.
Het opzetten van een inclusief proces om de deelname van belangrijke gezondheids- en maatschappelijke organisaties, waaronder jongeren, te waarborgen.
Controles implementeren om belangenconflicten te voorkomen en de transparantie van de besluitvorming te vergroten om de integriteit en effectiviteit van beleidsresultaten te maximaliseren.
De ondergetekende organisaties kijken ernaar uit om bij te dragen aan een gedurfde reactie van de EU op preventie in het Europa's Beating Cancer Plan om de visie van een Europa vrij van vermijdbare NCD's te bevorderen.
EuroHealthNet reageert op Roadmap over de EU-raadpleging over het EU-kankerplan
EuroHealthNet reageerde op de Roadmap on the EU Consultation on the EU Cancer Plan. We verwelkomen de prioritering door de Europese Commissie van, en plannen om het Europa's Beating Cancer Plan uit te voeren. Om succesvol te zijn, moet echter een ambitieuze inzet zijn om de grote schaal van sociale en economische ongelijkheden in kankergerelateerde gezondheidsresultaten en in populatiebrede mogelijkheden voor preventie dringend aan te pakken.
Kansarme groepen in alle EU-landen en in verschillende regio's in Europa lopen een hoger risico op de meeste 'veelvoorkomende' vormen van kanker door een combinatie van hogere blootstelling aan risicofactoren, slechtere toegang tot kankerpreventiemaatregelen en gezondheidsdiensten in het algemeen, en minder vermogen om te gaan met de sociale, werkgelegenheids- en financiële gevolgen van de ziekte. Verdere verschillen kunnen optreden in termen van vereiste informele zorg en peer-ondersteuning, regelingen voor terugkeer naar het werk of behoefte aan langdurige zorg.