Brief over overwegingen over de European Health Data Space voor gezondheidsverschillen

Geachte ministers van Volksgezondheid en Sociaal Beleid,

Beste Attachés Gezondheid en Sociaal Beleid,

Uwe excellentie,

Namens EuroHealthNet, het Europees partnerschap voor gezondheid, gelijkheid en welzijn, schrijf ik u in de context van de wetgevingsberaadslaging over de Europese gezondheidsgegevensruimte (EHDS) tijdens de komende bijeenkomst van de Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken, op 30 november 2023.

Uw rol bij het definiëren van hoe, waar en door wie de EHDS zal worden ingezet en gereguleerd is van cruciaal belang, omdat het het potentieel ervan zal bepalen om bestaande en/of toekomstige gezondheidsverschillen te verminderen of te verergeren. We moedigen u aan om prioriteit te geven aan inclusiviteit, transparantie van datasystemen en het aanpakken van barrières zoals de digitale kloof om dit mogelijk te maken. Dit vereist een zorgvuldige afweging van de manier waarop de gezondheidsgegevens worden verzameld, gedeeld en gebruikt, evenals het waarborgen van de vertegenwoordiging van diverse bevolkingsgroepen, het aanpakken van vooroordelen en het beter gebruiken ervan voor interventies op het gebied van de volksgezondheid, en met waarborgen voor het creëren van publieke waarde.

Hieronder vindt u een samenvatting van onze zorgen en suggesties over hoe u deze kunt oplossen, evenals een bijlage met verwijzingen naar aanvullende bronnen.

EuroHealthNet en haar leden staan ​​klaar om u bij dit werk te ondersteunen. Wij waarderen uw aandacht voor deze cruciale zaken en kijken uit naar positieve ontwikkelingen in het EHDS-dossier.

Met vriendelijke groet,

Caroline Costongs, Directeur EuroHealthNet

---------

Het volksgezondheidsbeleid en het praktijkontwerp zijn afhankelijk van bevolkingsgegevens om gezondheidsverschillen te identificeren, interventies te formuleren en de gezondheidsresultaten te verbeteren. Deze gegevens spelen een belangrijke rol bij de behoeftegestuurde, adequate toewijzing van middelen en de vormgeving van gezondheidszorgstelsels. De EHDS is een cruciaal initiatief dat tot doel heeft de manier te veranderen waarop gezondheidsgegevens worden verzameld, gedeeld en gebruikt in de lidstaten van de Europese Unie.

Hoewel de EHDS tal van mogelijkheden biedt, benadrukt hij ook de groeiende noodzaak van regelgevende benaderingen bij de ontwikkeling van digitale gezondheidszorgdatasystemen. Deze benaderingen moeten zorgen voor een eerlijke vertegenwoordiging van de bevolking en gelijke uitkomsten bij het gebruik van digitale data. Het beheren en delen van gezondheidsgegevens brengt aanzienlijke risico's om individuele rechten te beschermen:

• Deze risico's brengen met zich mee privacybezorgdheden, waarbij persoonlijke gezondheidsgegevens kwetsbaarder worden voor ongeoorloofde toegang en potentiële inbreuken op de cyberbeveiliging.
• Ethische vragen rond de commerciële exploitatie van patiëntinformatie doen vragen rijzen over het gebruik en eigendom van gevoelige gezondheidsgegevens.
• De adoptie van digitale gezondheidszorgoplossingen kan onbedoeld de gezondheidsresultaten verslechteren bestaande gezondheidsverschillen versterken.

Het is essentieel op te merken dat deze risico's verder reiken dan traditioneel kwetsbare groepen en gevolgen hebben voor de samenleving als geheel.

Op basis van de ervaring met het werken op dit gebied vanuit het perspectief van gezondheidsgelijkheid, beveelt EuroHealthNet aan dat u bij uw beraadslaging over de inzet van de EHDS ervan uitgaat dat EU- en nationale overheden:

• Voorkom ondervertegenwoordiging van bepaalde bevolkingsgroepen: De implementatie van de EHDS moet worden uitgevoerd op een manier die de creatie van datasets voorkomt die bepaalde bevolkingsgroepen verkeerd voorstellen of uitsluiten. Bovendien kunnen algoritmen voor data-analyse of besluitvorming de gezondheidsverschillen bestendigen of zelfs vergroten als ze worden getraind op bevooroordeelde of onvolledige gegevens. Hoewel er nog geen vaste richtlijnen op dit gebied bestaan, Er moeten sterke beginselen voor gegevensgelijkheid (of gelijkheidsgegevens) worden vastgesteld en vergezeld gaan van een handhavingsmechanisme voor de naleving van dergelijke beginselen. Deze principes omvatten (onder andere):
  • gebruik van uitgesplitst gegevens om een ​​alomvattend inzicht te krijgen in de omvang van de verkeerde voorstelling van zaken binnen groepen, om verschillen te analyseren, verschillende representaties in evenwicht te brengen en te anticiperen op vooroordelen;
  • houd rekening met de unieke behoeften van moeilijk bereikbare groepen en bevolkingen, en op maat gemaakte interventies ontwikkelen om hun potentiële ondervertegenwoordiging aan te pakken; En
  • promoten effectbeoordelingen op het gebied van gezondheidsgelijkheid als onderdeel van de implementatie van EHDS-gerelateerde interventies.

• De digitale kloof en de beperkte toegang aanpakkenDe digitale kloof, die beperkingen in de toegang tot digitale basisinfrastructuren en -hulpmiddelen omvat, kan de volledige deelname aan de gegevensuitwisseling belemmeren en de daarmee samenhangende voordelen voor bepaalde groepen beperken om aan het proces deel te nemen. Deze kloof houdt nauw verband met sociaal-economische ongelijkheid, waarbij tekorten aan middelen kunnen bijdragen aan verschillen in het gebruik van digitale hulpmiddelen en diensten die nodig zijn om deel te nemen aan de EHDS. Het aanpakken van deze kloof, door Het mogelijk maken van eerlijke toegang tot adequate middelen en infrastructuur moet een primair aandachtspunt zijn bij de implementatie van de EHDS. Tegelijkertijd is het van cruciaal belang om de digitale gezondheid en datageletterdheid onder de bevolking vergroten. Het wijdverbreide gebruik van gezondheidsgegevens en de bijbehorende digitale gezondheidsapps/-technologieën biedt weliswaar talloze voordelen, maar brengt ook uitdagingen met zich mee op het gebied van vertrouwen, veiligheid en passend gebruik. Bij de implementatie van de EHDS moet prioriteit worden gegeven aan de ontwikkeling van digitale/data-gezondheidsgeletterdheidsprogramma’s voor individuen en gemeenschappen om effectief met deze uitdagingen om te kunnen gaan.

• Zorg voor veilig secundair gebruik van data: De huidige bepalingen over secundair gebruik van gegevens vermeld in de EHDS-verordening zijn nog steeds breed en vaag, met een hoog risico voor commerciële exploitatie. Het huidige 'opt-out'-regime, zoals voorgesteld, is ook ontoereikend, omdat het een onnodige last oplegt aan patiënten en burgers om de risico's te begrijpen en delicate beslissingen te nemen in kwetsbare tijden van het omgaan met ziekte en gezondheidsproblemen. Een meer specifieke, Er moet overeenstemming worden bereikt over een op feiten gebaseerde definitie van de verwachte voordelen voor burgers en de samenleving. Op dezelfde manier moeten er duidelijke vereisten voor het creëren van publieke waarde en duidelijke principes voor het publieke rendement op investeringen worden geïntroduceerd. Bovendien, Er moeten waarborgen worden geboden om niet-legitiem gebruik van gezondheidsgegevens voor commerciële doeleinden te voorkomen (via toezicht- en controlemechanismen en proportionele sancties).

• Gebruik EHDS om interventies op het gebied van de volksgezondheid te versterken: De implementatie van de EHDS opent veelbelovende mogelijkheden om effectieve volksgezondheidsmaatregelen en meer preventieve en gezondheidsbevorderende benaderingen te ontwikkelen. Een betere toegankelijkheid van gezondheidsgegevens op verschillende territoriale niveaus zou het nauwlettend monitoren van trends op het gebied van de volksgezondheid mogelijk maken, vooral over de sociale gradiënt heen, en de implementatie van op maat gemaakte volksgezondheidsprogramma's en een efficiëntere planning van de middelen mogelijk maken.