Brief aan de EPSCO-raad: De noodzaak van effectievere investeringen en hervormingen in de richting van duurzame gezondheids- en zorgstelsels

Brussel, 9^th juli 2020

Geachte ministers van Volksgezondheid en Sociaal Beleid,

Beste bijlagen voor gezondheids- en sociaal beleid,

De noodzaak van effectievere investeringen en hervormingen in de richting van duurzame gezondheids- en zorgstelsels

In het licht van de EPSCO-vergadering van vandaag, wil EuroHealthNet u met deze brief meer op feiten gebaseerde informatie verstrekken die ambitieuzere en effectievere investeringen en hervormingen in de richting van duurzame en behoeftegestuurde gezondheids- en zorgstelsels ondersteunt. Dit omvat gezondheidsbevordering, ziektepreventie en maatregelen om gezondheidsverschillen aan te pakken. Het verbeteren van het welzijn op het werk en het ondersteunen van fatsoenlijke arbeidsomstandigheden, inclusief het aanpakken van armoede onder werkenden en het evenwicht tussen werk en privéleven, maken deel uit van de oplossing. Binnen dit kritieke moment voor elk van onze landen zijn er kansen. U kunt helpen om duurzamere gezondheidsstelsels te creëren. U kunt ervoor zorgen dat het herstel van de pandemie en de economische gevolgen ervan snel, efficiënt en inclusief is door maatregelen af ​​te stemmen op gemeenschappelijke doelstellingen van duurzaamheid en rechtvaardigheid. Deze kansen mogen niet worden gemist.

De pandemie heeft diepgaande systematische ongelijkheden op het gebied van gezondheid aan het licht gebracht. Dit is te zien aan blootstelling aan infecties, sterftecijfers en comorbiditeit met chronische ziekten die sterk geconcentreerd zijn onder de sociaal en medisch kwetsbare bevolkingsgroepen. Europa zet zich schrap voor een nieuwe langdurige, diepe recessie. We zijn nog steeds niet bekomen van de gevolgen van de crisis van 2008, die leidde tot een forse toename van chronische ziekten en een steeds groter wordende gezondheidskloof. Deze zijn gekoppeld aan de onderliggende structurele determinanten van een slechte gezondheid; slechte leef- en werkomstandigheden leiden tot een slechte en ongelijke gezondheids- en welzijnswinst. Dit wordt weerspiegeld in recente belangrijke rapporten zoals bij EC/OECD Health at A Glance (2018), en het WHO European Health Equity Status Report (2019).

We hebben alle tools en kennis van wat werkt om de gezondheid en het welzijn van mensen te beschermen tegen waarschijnlijk verwoestende gevolgen van economische tegenspoed. Bezuinigingen op de uitgaven in de gezondheidszorg en de sociale sector moeten worden vermeden.

Met betrekking tot de nieuwe impuls die aan gezondheid(szorg) is gegeven in het gewijzigde voorstel voor de EU-langetermijnbegroting (meerjarig financieel kader 2021-2027) - terwijl een op zichzelf staand nieuw EU4Health-programma met veel middelen een welkome stap is – EuroHealthNet roept op tot sterke synergieën en complementariteit tussen gezondheids- en sociaal beleid in al zijn wettelijke bepalingen. Ondanks dat "gezondheid" uit het Europees Sociaal Fonds Plus wordt geschrapt, dringen we er bij u op aan ervoor te zorgen dat sociale determinanten van gezondheid en "gezondheid in alle beleidsgebieden" de overhand hebben. We kunnen het ons gewoon niet veroorloven om gezondheids- of sociale problemen op een losse manier aan te pakken. EuroHealthNet herhaalt zijn al lang bestaande oproep om dringend de waarde van eerstelijnsgezondheidszorg en gezondheidswerkers in de gemeenschap te versterken en te herzien, om preventieve maatregelen effectief te voorzien en om veerkrachtige en gezondheidsbevorderende plaatsen en gemeenschappen op te bouwen, op een geïntegreerde en mensgerichte manier. Deze benaderingen zijn kosteneffectief en leveren een hoog maatschappelijk rendement op de investering op.

Uit eigen schattingen van de Europese Commissie blijkt dat de behoefte aan overheidsuitgaven voor het heroriënteren van de gezondheidsstelsels in de EU "waarschijnlijk meer zal bedragen dan" 70 miljard, of ongeveer 0.6% van het BBP van de EU, zij het met grote verschillen tussen landen." Terwijl in het afgelopen decennium de gemiddelde jaarlijkse totale budgetten voor gezondheidsbevordering en ziektepreventie in heel Europa zijn vastgelopen op 2.5% van de totale gezondheidsuitgaven, wordt 70-80% van de gezondheidsgerelateerde kosten veroorzaakt door grotendeels te voorkomen chronische ziekten. Dit is waar de fondsen effectiever en efficiënter moeten zijn.

Bovendien verminderen gezondheidsongelijkheden de economische en sociale productiviteit en leiden ze tot hogere kosten voor gezondheidszorg en welzijn, geschat op 980 miljard euro per jaar, ofwel 9.4% van het bbp van de EU. Een vermindering van 50% van de kloof in levensverwachting zou in geld uitgedrukte voordelen opleveren voor landen variërend van 0.3% tot 4.3% van het BBP. Het laatste rapport van de WHO Europa pleit ook voor versnelde investeringen in beleidsterreinen die van invloed zijn op gezondheidsgelijkheid buiten gezondheidsdiensten: inkomenszekerheid en sociale bescherming, levensomstandigheden, sociaal en menselijk kapitaal, en werkgelegenheid en arbeidsomstandigheden. Belangrijk en bemoedigend is dat deze voordelen kunnen worden behaald "binnen de levensduur van één enkele regering". EuroHealthNet herhaalt zijn bezorgdheid dat prioritering en directe financiering voor gezondheidsbevordering, ziektepreventie en het bereiken van gezondheidsgelijkheid onvoldoende blijven om de duurzame effecten te realiseren en de behaalde winsten in de huidige post-COVID-19-context te behouden.

Een stap naar een meer sociaal rechtvaardig herstel van de pandemie en het opbouwen van veerkracht tegen de economische recessie is goed voor de gezondheid en de economie. Het heeft publieke steun en blijft cruciaal voor het verminderen van gezondheids- en sociale ongelijkheden. We verwelkomen een steeds socialer Europees semester als een potentiële "gamechanger" op het gebied van de volksgezondheid om nationale hervormingen in de richting van meer duurzaamheid en rechtvaardigheid te sturen. Dit respecteert uw nationale rechten bij de organisatie en levering van sociale en gezondheidszorg en de bevoegdheden van de doelstellingen van de EU-verdragen voor welzijn en bescherming van de volksgezondheid op alle EU-beleidsterreinen. Dit werk moet worden geleid door de Europese pijler van sociale rechten en het op handen zijnde actieplan. Alleen dan kunnen voorwaarden voor nieuwe Europese politieke prioriteiten – groene en digitale transitieambities – worden gerealiseerd.

We raden u daarom aan om in de EPSCO-Raad concrete stappen te ondernemen om een ​​betere gezondheid voor iedereen, sociale rechtvaardigheid en duurzaam welzijn centraal te stellen in de beleids- en uitvoeringsmaatregelen binnen het gewijzigde MFK en de herstelplannen van de EU. We raden u ten zeerste aan gebruik te maken van de cyclus van het Europees Semester 2020, waarin voor het eerst gezondheidsspecifieke aanbevelingen voor alle EU-lidstaten zijn uitgebracht.

Om dit mogelijk te maken, kunt u rekenen op onze voortdurende steun en samenwerking.

Met de meeste hoogachting,

Caroline Costongs

Directeur, EuroHealthNet

EuroHealthNet is het toonaangevende partnerschap voor gezondheid, gelijkheid en welzijn in Europa, met kernactiviteiten op het gebied van beleid, praktijk en onderzoek. De unieke focus ligt op het verminderen van gezondheidsverschillen door actie op de sociale determinanten van gezondheid, het integreren van duurzame ontwikkelingsdoelen en het bijdragen aan de transformatie van gezondheidsstelsels. De belangrijkste leden zijn autoriteiten en statutaire instanties die verantwoordelijk zijn voor volksgezondheid, gezondheidsbevordering en ziektepreventie op nationaal, regionaal en lokaal niveau. www.eurohealthnet.eu

Zie ook:

• Prioriteiten voor herstelfase besproken op EuroHealthNet General Council Meeting, 4 juni 2020
• EuroHealthNet (2020). Wat COVID-19 ons leert over ongelijkheid en de duurzaamheid van onze gezondheidsstelsels. Uitspraak. https://eurohealthnet.eu/COVID-19