Verklaring over de late indiening van de nationale actieplannen voor de Kindergarantie
Deze verklaring is uitgebracht door de EU Alliance for Investing in Children, waarvan EuroHealthNet deel uitmaakt. Klik hier om meer te lezen van de Alliantie.
De 24th van maart 2022 markeert de eerste verjaardag van de voorstel van de Europese Commissie om een Europese kindergarantie. Het voorstel betekende een mijlpaal in het wetgevingsproces dat culmineerde in de unanieme goedkeuring door de Raad van de aanbeveling inzake kindergarantie in juni 2021.
Door een beroep te doen op de EU-lidstaten om de toegang tot basisrechten en diensten voor behoeftige kinderen te garanderen, vertegenwoordigt de Kindergarantie een: centraal en tijdig instrument om de bescherming van kinderen die in armoede en sociale uitsluiting leven, te verbeteren. Bovendien legt het de basis voor een sterker sociaal en rechtvaardigheidsgedreven Europa.
In de afgelopen maanden, het is aan elke EU-lidstaat geweest om hun op te stellen Nationale actieplannen kindergarantie om te schetsen hoe het kader tot 2030 concreet zal worden geïmplementeerd in hun respectieve landen. De nationale actieplannen zouden naar verwachting worden ingediend door de 15th van maart 2022, maar op het moment van publicatie van deze verklaring heeft de Europese Commissie ontving slechts EEN volledig plan en DRIE concepten.
We kunnen alleen maar aannemen dat dit komt doordat de nationale autoriteiten de plannen herzien om rekening te houden met de sociale gevolgen van de oorlog in Oekraïne. In deze kritieke tijd moet elke lidstaat ervoor zorgen dat de nationale actieplannen ook ondersteuning en bescherming omvatten voor alle kinderen die Oekraïne ontvluchten. Echter, elke verdere langdurige vertraging van de indiening van de nationale actieplannen baart grote zorgen, met een negatieve impact op de kinderen en de hele samenleving.
Met deze verklaring, EU-alliantie voor investeren in kinderen (Alliance) wil onmiddellijke aandacht vragen voor de vertragingen bij het indienen van de nationale actieplannen en belangrijke aanbevelingen doen over de Kindergarantie en de aanstaande implementatie ervan.
Versterking van de aanbevelingen in onze laatste verklaringdringt het Bondgenootschap er bij de EU-lidstaten op aan:
- Dien, zonder verder uitstel, ambitieuze en uitgebreide nationale actieplannen voor de Kindergarantie in
Eurostat's nieuwste gegevens laat zien dat een op de vier kinderen in de EU groeit op met het risico op armoede en sociale uitsluiting, waarbij sommige EU-landen veel slechter zijn dan het EU-gemiddelde. Voor sommige groepen, zoals Roma-kinderen, is de verhouding één op drie. En toch weerspiegelen deze cijfers niet volledig de schadelijke, verstrekkende en langdurige effecten die de COVID-19 pandemie heeft op het sociale weefsel van elke lidstaat en bijgevolg op hun meest kwetsbare leden van de gemeenschap, zoals kinderen en hun gezinnen.
An ambitieus en alomvattend EU-kader naar kinderen in nood beschermen en zorgen voor gelijke toegang tot belangrijke diensten is urgenter dan ooit. De EU kan het zich niet veroorloven het politieke momentum te verliezen dat is ontstaan door de kindergarantie en de goedkeuring van de EU-kinderrechtenstrategie. Om de langetermijngevolgen van het falen van onze kinderen te voorkomen, zijn er nu aanzienlijke inspanningen nodig om kwetsbare kinderen en gezinnen te ondersteunen. De lidstaten moeten dus profiteren van de Kindergarantie door nationale en EU-middelen te mobiliseren en de uitdagingen waarmee kinderen in de hele Unie dagelijks worden geconfronteerd, aan te pakken en te overwinnen.
Het Bondgenootschap roept daarom de EU-lidstaten op om:
- Dien hun nationale actieplannen voor de Kindergarantie onverwijld in aantonen dat ze hun politieke toezeggingen nakomen en ervoor zorgen dat er geen kind wordt achtergelaten
- De nationale actieplannen van de Kindergarantie openbaar maken op de websites van de nationale overheid om volledige openheid en transparantie van het implementatieproces van de kindergarantie te garanderen.
- Samenwerken met multispectrale belanghebbenden, kinderen en ouders, voor de afronding, implementatie en beoordeling van de nationale actieplannen voor de Kindergarantie
De aanbeveling voor de kindergarantie benadrukt duidelijk het cruciale belang voor de EU-lidstaten om samen te werken met een grote verscheidenheid aan belanghebbenden bij het ontwerpen, uitvoeren, monitoren en evalueren van de nationale actieplannen voor de kindergarantie. Helaas hebben de afgelopen maanden talrijke nationale leden van de Alliantie een schrijnende afwezigheid van zinvolle participatieprocessen en een verontrustende gebrek aan transparantie bij het opstellen van de nationale actieplannen.
Bovendien, zelfs op dit moment, maatschappelijke organisaties (CSO's) geen toegang hebben tot de weinige plannen die door de EU-lidstaten zijn ingediend aan de Europese Commissie. Dit lijkt in te houden dat belanghebbenden mogelijk pas toegang hebben tot de definitieve versie van de plannen na de herziening van de Europese Commissie en de goedkeuring van de documenten op nationaal wetgevingsniveau.
De Alliantie is van mening dat Maatschappelijke organisaties moeten gedurende het hele proces worden geraadpleegd om te zorgen voor het opstellen van robuuste en succesvolle plannen. Het betrekken van maatschappelijke organisaties en andere belanghebbenden op alle niveaus en in alle stadia van beleidsontwerpprocessen is een fundamenteel democratisch proces; er zijn specifieke outreach-maatregelen nodig om ervoor te zorgen dat de kinderen die worden vermeld als doelgroepen van de Kindergarantie, en de maatschappelijke organisaties die hen vertegenwoordigen en ondersteunen, expliciet worden betrokken. Anders bestaat het risico dat de plannen niet de realiteit weerspiegelen die op het terrein wordt ervaren en de stemmen negeren van die kinderen die participatiemechanismen vaak niet bereiken.
Nogmaals roept de Alliantie de EU-lidstaten en -instellingen op om:
- Promoot de betekenisvolle betrokkenheid van maatschappelijke organisaties, kinderen, maar ook ouders en ouder- en familieverenigingenop nationaal, regionaal en lokaal niveau bij het ontwerpen, implementeren, monitoren en evalueren van de nationale actieplannen voor de kindergarantie en relevante kaders die zijn ontwikkeld als onderdeel van deze plannen en de tweejaarlijkse rapportage van de EU-lidstaten aan de Europese Commissie.
- Zorg ervoor dat de deelname van deze belanghebbenden continu, representatief en transparant. Discussiepunten en documenten die deel uitmaken van de consultatiebijeenkomsten moeten ruim van tevoren met de belanghebbenden worden gedeeld, conclusies van de bijeenkomsten moeten openbaar worden gemaakt en belanghebbenden moeten worden geïnformeerd over de uitkomsten van de consultaties en de beslissingen die worden genomen als onderdeel van deze consultaties.
- Tot stand brengen geformaliseerde mechanismen uit die de zinvolle en op rechten gebaseerde participatie van kinderen bevorderen bij beslissingen die hun leven beïnvloeden. Ontwikkel in het bijzonder structuren de betekenisvolle participatie van kinderen in nood te bevorderen bij het ontwerpen, uitvoeren, monitoren en evalueren van de nationale actieplannen voor de Kindergarantie en relevante kaders die zijn ontwikkeld als onderdeel van deze plannen, en in de tweejaarlijkse rapportage van de EU-lidstaten aan de Europese Commissie. Bestrijd bovendien bestaande patronen van discriminatie en specifieke instrumenten aan te nemen om kansen te creëren voor gemarginaliseerde, geracialiseerde en gediscrimineerde kinderen.
- Ervoor zorgen dat de nationale actieplannen voor de Kindergarantie, de relevante kaders die als onderdeel van deze plannen zijn ontwikkeld, en de tweejaarlijkse rapportage van de EU-lidstaten aan de Europese Commissie een overzicht en beoordeling van eerdere en toekomstige participatieprocessen van belanghebbenden.
- Wijs extra en voldoende toe financiering om de nood te dekken van kinderen en gezinnen die op de vlucht zijn voor de oorlog in Oekraïne
De oorlog in Oekraïne poseert onmiddellijk en enorme bedreiging voor het leven van miljoenen kinderen en gezinnen in het land, de aangrenzende regio's en in de hele EU. De situatie loopt uit de hand; zware gevechten, beschietingen en luchtaanvallen in heel Oekraïne hebben verwoestende gevolgen gehad voor kinderen en gezinnen. Bijna elke seconde van de oorlog is een kind uit Oekraïne een vluchteling geworden. Met ingang van 15 maart meer dan 1.5 miljoen kinderen waren uit Oekraïne gevlucht op zoek naar veiligheid en bescherming in de buurlanden. Deze kinderen lopen nu een groot risico om geen toegang te hebben tot hun basisbehoeften en verder het slachtoffer te worden van mensenhandelaars, ontvoering, geweld en uitbuiting.
Het Bondgenootschap juicht het toe dat de EU-instellingen beginnen te reageren op deze ongekende crisis, bijvoorbeeld door het activeren van de Richtlijn tijdelijke bescherming, waarin de Cohesieactie voor vluchtelingen in Europa wordt voorgesteld (CARE) en van plan om een solidariteitsplatform om informatie over de ontvangstcapaciteit uit te wisselen.
Gezien de snelle verslechtering van het conflict en de ernstige gevolgen op lange termijn die het met zich mee kan brengen, roept het Bondgenootschap de EU-lidstaten op om hun inspanningen op te voeren om kinderen en hun gezinnen te beschermen:
- EU-lidstaten moeten ervoor zorgen dat de Kindergarantie zal kinderen steunen die Oekraïne ontvluchten en bescherming zoeken in EU-lidstaten, ongeacht hun migratiestatus. Bovendien is het van vitaal belang dat alle kinderen die de oorlog ontvluchten gelijk worden behandeld, zonder enige vorm van discriminatie jegens hen, hun families of verzorgers.
- EU-lidstaten moeten extra geld toewijzen om kinderen te beschermen die uit Oekraïne vluchten zonder fondsen die aanvankelijk waren toegewezen om andere kinderen in nood te ondersteunen. Dit moet gebeuren door strategisch en alomvattend de verschillende EU- en nationale fondsen te mobiliseren en ten volle te profiteren van de nieuwe kansen die door de EU-instellingen worden geboden, zoals het CARE-voorstel.
- EU-lidstaten moeten doorgaan met: kinderen uit andere delen van de wereld die asiel zoeken beschermen in de Unie door te voldoen aan hun verbintenissen krachtens het EU- en internationaal vluchtelingenrecht.
- De EU-lidstaten moeten ervoor zorgen dat de nationale actieplannen voor de kindergarantie de nadelig impact van de oorlog op kinderen en gezinnen die al het risico lopen op armoede en sociale uitsluiting binnen de EU, zoals de alarmerende stijging van de cijfers voor energie- en voedselarmoede.
- EU-lidstaten moeten gezins- en gemeenschapsgerichte zorg promoten boven institutionalisering. De kindergarantie moet inderdaad de preventieve maatregelen versterken ter ondersteuning van kinderen en gezinnen, de overgang van institutionele zorg naar hoogwaardige gezins- en gemeenschapszorg en ervoor zorgen dat geen enkel kind gezins- of gemeenschapszorg wordt onthouden. Vluchtelingenkinderen hebben de steun en zorg van vertrouwde volwassenen nodig om hen te helpen de traumatische ervaringen die ze doormaken te verwerken. De lidstaten moeten er dus voor zorgen dat de snelle verplaatsing van kinderen die geen gezinszorg hebben gekregen naar veilige, gezinsgebaseerde alternatieve zorginstellingen en vermijd de scheiding van broers en zussen.
Endnote
De EU Alliantie voor Investeren in Kinderen pleit sinds 2014 voor een multidimensionale, op rechten gebaseerde benadering om kinderarmoede aan te pakken en het welzijn van kinderen te bevorderen. Deze verklaring werd onderschreven door de volgende partnerorganisaties van de Alliantie:
- Alliantie voor Jeugd
- ATD Vierde Wereld
- Caritas Europa
- COFACE Families Europa
- Don Bosco Internationaal
- EAPN - Europees netwerk voor armoedebestrijding
- EASPD – Europese vereniging van dienstverleners voor personen met een handicap
- EPHA - European Public Health Alliance
- EuroHealthNet
- Europese Oudervereniging
- Europees netwerk van Roma Grassroots Organizations (ERGO)
- Eurochild
- Eurodiaconia
- Hoop en huizen voor kinderen
- Stichting Leren voor Welzijn
- Platform voor levenslang leren
- Lumos
- Maak moeders belangrijk
- Mental Health Europe
- Rode Kruis EU Office
- Save the Children EU-kantoor
- SOS Kinderdorpen Internationaal
Kontakte
- Bondgenoot Dunhill, Dunhill@eurochild.org, Hoofd belangenbehartiging, Eurochild
- Enrico Tormen, Tormen@savethechildren.org, Belangenbehartiger, Save the Children