De jaarlijkse conventie voor inclusieve groei – de start van de werkzaamheden aan de Europese sociale pijler
Op 21 maart organiseerde de Europese Commissie de jaarlijkse conventie voor inclusieve groei, waaraan meer dan 300 vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en beleidsmakers uit 35 landen deelnamen. Dit jaar concentreerde de Conventie zich op de Europese pijler van sociale rechten en omvatte debatten over onderwerpen als actieve inclusie, sociale investeringen, armoedebestrijding, de sociale dimensie van het EU-semester en de integratie van vluchtelingen. Het algemene doel was om te bespreken “wat de EU kan doen om ervoor te zorgen dat alle burgers de vruchten plukken van werkelijk inclusieve groei. Dit omvat het bestrijden van armoede, het terugdringen van de werkloosheid en ervoor zorgen dat niemand achterblijft.
Europese regeringen ervaren hoge druk op de overheidsfinanciën en macro-economische onevenwichtigheden tussen landen. Het werk aan de Europese sociale pijler maakt deel uit van de oplossingen die de Commissie heeft gepresenteerd voor een diepere en eerlijkere Economische en Monetaire Unie (EMU). Dit zal in de eerste plaats gelden voor landen in de eurozone, maar ook andere landen in de interne markt van de EU kunnen maatregelen nemen. Het aanpakken van armoede en andere maatschappelijke vraagstukken zijn geïntegreerd in de agenda voor economische ontwikkeling en groei. Deelnemers aan de Conventie bevestigden de noodzaak om de sociale modellen van de EU te versterken. De retoriek van de Commissie dat 'armoede de groei belemmert' was echter anders vanuit het perspectief van de maatschappelijke organisaties, die sociale rechten als op zichzelf staande kerndoelstellingen van de Europese samenlevingen beschouwen.
De sociale ongelijkheid is blijven bestaan en is toegenomen. In 2014 liep elke vierde burger van de EU, ofwel 122 miljoen mensen, het risico op armoede of sociale uitsluiting. Er zijn ook aanzienlijke verschillen tussen de EU-lidstaten: meer dan een derde van de bevolking loopt het risico op armoede of sociale uitsluiting in Roemenië (40.2 %), Bulgarije (40.1 %) en Griekenland (36.0 %), en veel minder in Finland ( 17.3 %), Zweden (16.9 %), en Tsjechië (14.8 %). Bijna een op de vijf jongeren onder de 25 jaar (4.4 miljoen mensen) en bijna 21.7 miljoen mannen en vrouwen (8.9% van de beroepsbevolking) zijn werkloos in de EU. Bovendien lopen 26 miljoen kinderen in de EU die in armoede leven een groter risico op een slechte gezondheid, het niet afmaken van school, slechtere relaties met leeftijdsgenoten en niet in staat om hun volledige potentieel in het leven te bereiken.
De ervaring en het onderzoekswerk van EuroHealthNet tonen aan dat beleid dat helpt bij de re-integratie van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt, belangrijke resultaten oplevert. Verbeteringen in de kwaliteit van werk, met name voor mensen in lagere beroepsgroepen, dragen bij aan een aanzienlijk gezonder en productiever Europa. Het bevorderen van betaalbare, hoogwaardige prenatale en vroege diensten, naast ondersteunend werkgelegenheidsbeleid, en opvoedings- en gezinsondersteuningsdiensten is van cruciaal belang voor de bestrijding van kinderarmoede en -achterstand, plus gezondheids- en sociale ongelijkheden. Er zijn geïntegreerde en holistische benaderingen nodig om veel Europese uitdagingen aan te pakken, waaronder gezondheidsverschillen en duurzame ontwikkeling.
Een nieuwe pijler van sociale rechten zou een beter evenwicht kunnen brengen tussen de sociale en economische doelstellingen van de EU en een sociale dimensie aan het EU-semester kunnen toevoegen. Het proces van het EU-semester was oorspronkelijk vooral gericht op economisch bestuur. In de afgelopen jaren is het in toenemende mate toegepast om de werkloosheid aan te pakken en de sociale prestaties in de lidstaten te ondersteunen. Het gebruik van de Europese structuur- en investeringsfondsen is ook in overeenstemming met het EU-semester en de landspecifieke aanbevelingen. Er is een betere correlatie en duidelijkheid nodig over hoe de Europese pijler moet passen in en correleren met andere EU-beleidsinstrumenten. Hoe zal de sociale pijler worden afgestemd op het EU-semester en landspecifieke aanbevelingen (LSA's)? Hoe zal het worden ondersteund door de Europese Investeringsfondsen, of gekoppeld aan de strategische doelstellingen van EU 2020 na de bevindingen en aanbevelingen van de tussentijdse evaluatie?
Deelnemers aan de Conventie stelden vragen over de juridische aard van de pijler en vroegen om meer duidelijkheid over de uitvoering, evenals om gedefinieerde doelen om echte verandering te ondersteunen. Hoe zouden monitoring- en verantwoordingsprocessen worden aangepakt? In hoeverre kunnen er benchmarks worden vastgesteld voor de lidstaten om hun verantwoordingsplicht te waarborgen? Met een raadplegingsproces dat bijna een jaar zal duren, kan het ontbreken van een duidelijk vastgesteld resultaat de betrokkenheid van belanghebbenden verzwakken en valse verwachtingen scheppen.
Op de Conventie prees de Eurocommissaris voor Werkgelegenheid, Sociale Zaken, Vaardigheden en Arbeidsmobiliteit Marianne Thyssen het unieke Europese sociale model. Ze herhaalde dat “Deze principes (van de pijler) worden als essentieel beschouwd voor arbeidsmarkten en socialezekerheidsstelsels die eerlijk, inclusief en goed functionerend zijn. Ze houden rekening met economische en sociale overwegingen, met de grote diversiteit aan situaties in Europa en met de veranderende realiteit op het terrein.”
EuroHealthNet is klaar om deel te nemen aan het overleg over de pijler en het nodige bewijs te leveren om te helpen reageren op de huidige sociale en economische uitdagingen en om gezondheid en welzijn voor iedereen te ondersteunen.
Een verslag van dit evenement is beschikbaar hier.
----------------------------------------
1 http://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=en&catId=88&eventsId=1087&furtherEvents=yes
2 http://europa.eu/rapid/press-release_MEX-16-925_en.htm
3 http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-16-545_en.htm
4 http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/People_at_risk_of_poverty_or_social_exclusion
5 http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Unemployment_statistics
6 http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Unemployment_statistics
7 http://www.eurochild.org/projects/investing-in-children/written-declaration-on-investing-in-children/
8 Goldblatt P, Siegrist J, Lundberg O, Marinetti C, Farrer L & Costongs C (2015). Verbetering van de gezondheidsgelijkheid door actie gedurende de hele levensloop: samenvatting van bewijs en aanbevelingen van het DRIVERs-project. Rapport opgesteld als onderdeel van het DRIVERS For Health Equity-project, http://health-gradient.eu/. Brussel: EuroHealthNet