Wat COVID-19 ons leert over ongelijkheid en de duurzaamheid van onze gezondheidsstelsels

COVID-19 legt op pijnlijke wijze de bestaande en aanhoudende gezondheidsverschillen in onze samenlevingen bloot. Deze pandemie zal de zwaarste impact hebben op het leven van mensen die in armoede leven of in moeilijke sociaaleconomische omstandigheden verkeren. EuroHealthNet-partners – de overheidsinstanties die verantwoordelijk zijn voor gezondheid – doen hun uiterste best om burgers te beschermen en de uitbraak in te dammen. In de moeilijke dagen en maanden die komen gaan, zal de noodzaak om samen te werken duidelijk zijn. Het beschermen van de gezondheid is de verantwoordelijkheid van iedereen. Een goede gezondheid begint in de gemeenschap. Op de lange termijn moeten we nadenken over hoe onze gezondheidsstelsels zijn gestructureerd, hoe duurzaam ze zijn en hoe ze alles kunnen beschermen in tijden van crisis.

“EuroHealthNet-partners voorkomen nu de verspreiding van het coronavirus om ons allemaal te steunen. Nu moeten we de krachten bundelen met alle sectoren om de veranderingen door te voeren die onze arbeidskrachten, de mensen die dat het hardst nodig hebben, en de duurzaamheid van onze gezondheidsstelsels zullen beschermen. We moeten visionair zijn en ons voorbereiden op de toekomstige behoeften van mensen, die worden geleid door de economische en sociale veranderingen die door het virus worden veroorzaakt.” - Dr. Mojca Gabrijelcic, voorzitter van EuroHealthNet en senior adviseur bij het National Public Health Institute in Slovenië.

Sociale ongelijkheden en gezondheidsresultaten van COVID-19

Onderzoek heeft gesuggereerd dat de meeste dodelijke slachtoffers vallen onder degenen met onderliggende ziekten zoals hoge bloeddruk, diabetes en hart- of luchtwegaandoeningen. Hoe meer sociaal en economisch achtergesteld een persoon is, hoe groter de kans dat hij aan deze ziekten lijdt¹. Ziekten die grotendeels te voorkomen zijn. Dit geldt ook voor risico's op geestelijke gezondheidsproblemen, die zullen worden verergerd door isolement, angst en onzekerheid². De directe focus ligt nu op het beheersen van de verspreiding van de ziekte. Vervolgens zullen we actie moeten ondernemen om de hoge en stijgende niveaus van chronische ziekten in onze samenlevingen aan te pakken en de druk op de zorgdiensten te verminderen.

“De helft van de oproepen naar alarmnummers is afkomstig van eenzame senioren en de helft van de overledenen had minstens drie chronische ziekten en was grotendeels van een lagere sociale achtergrond. Het meest nijpende tekort is tegenwoordig dat van professionals op de intensive care en infectieziekteafdelingen. Italië is de besmettingspiek nog niet gepasseerd en we hebben meer vragen dan antwoorden, maar er zijn enkele lessen die we nu al kunnen leren." - Giovanni Gorgoni, directeur-generaal, regionaal agentschap voor gezondheidszorg en sociale zaken van Puglia (ARESS Puglia), Italië

Ook kunnen mensen in slechtere sociaaleconomische omstandigheden meer worden blootgesteld aan infecties. Ze zijn mogelijk niet in staat om zichzelf te isoleren vanwege onzekere arbeidsomstandigheden die telewerken niet toestaan ​​of wettelijk ziekte- of zorgverlof bieden. Ze wonen ook dichter bij elkaar en hebben meer kans op overbevolking³. Zowel op korte als op lange termijn hebben ze meer kans op werkloosheid en financiële onzekerheden en zijn ze kwetsbaarder voor schommelingen op de arbeidsmarkt als gevolg van macro-economische veranderingen.

Zorgsystemen geschikt voor de toekomst

Het EuroHealthNet-partnerschap van nationale en regionale volksgezondheidsinstituten en -autoriteiten roept al lang op om onze gezondheidsstelsels te heroriënteren op preventie en promotie⁴en zorgprofessionals de ondersteuning en training te bieden die ze nodig hebben⁵. Deze transitie, en de vermindering van chronische ziekten en gezondheidsverschillen, zou de druk op de secundaire gezondheidszorg verlichten, waardoor ze beter in staat zouden zijn om op crises te reageren.

“Voorlopig moeten we allemaal de instructies opvolgen en ons ervan bewust zijn dat niemand wordt beschermd. Nadat deze onmiddellijke crisis voorbij is, mogen we de verborgen ongelijkheden en nadelen van de huidige gezondheidsstelsels die door epidemieën aan het licht komen, niet vergeten.” - Prof. Dr. Hristo Hinkov, directeur, Bulgaars Nationaal Centrum voor Volksgezondheid en Analyses

De lessen uit COVID-19 leren ons opnieuw dat we moeten investeren in preventie en gezondheidsbevordering, maar ook in het bredere gezondheidspersoneel, het aanpakken van vermijdbare gezondheidsverschillen en het stimuleren van gezondheidsvaardigheden. Oplossingen om problemen in het gezondheidssysteem aan te pakken, liggen ook daarbuiten: het is essentieel dat de socialebeschermingsstelsels solide en goed gefinancierd zijn. Er moet werkgelegenheid en inkomenssteun worden geboden om de extra kosten en de gevolgen van ziekte en slechte gezondheid het hoofd te bieden. Investeren in deze diensten, betekent investeren in mensen, in veerkracht, solidariteit en uiteindelijk in het welzijn van onze samenleving en economie.

Terwijl de Europese Commissie 140 miljoen euro heeft uitgetrokken om 17 onderzoeksprojecten voor diagnose, behandeling en vaccin van de ziekte te ondersteunen⁶, en € 50 miljoen voor het aanleggen van een voorraad medische apparaten zoals ventilatoren en beschermende maskers om EU-landen te helpen, € 37 miljard⁷ zal worden gewijd aan het aanpakken van de pandemie en een broodnodige impuls geven aan overbelaste gezondheidszorgstelsels, -diensten en bedrijven. Wanneer de eerste golf van de crisis voorbij is, hebben we alomvattende strategieën voor de lange termijn en aanhoudende investeringen nodig, afgestemd op alle sectoren, waaronder onderwijs, huisvesting, voeding, milieu, economie enz. Deze strategieën moeten gezondheidsbevordering en ziektepreventie stimuleren, onze gezondheidsstelsels duurzaam zijn en een goede gezondheid voor iedereen ondersteunen.

“EuroHealthNet prijst de kracht en expertise van zijn individuele leden, hun personeel en degenen die voor de zieken zorgen. We juichen het leiderschap van de WHO wereldwijd toe. We brengen ook hulde aan degenen die in de gemeenschap werken - van gespecialiseerde artsen tot lokale vrijwilligers - om de mentale en fysieke gezondheid van de mensen in hun lokale gemeenschappen te ondersteunen. Een goede gezondheid is niet alleen een verantwoordelijkheid van de gezondheidsstelsels, maar de verantwoordelijkheid van iedereen” - Caroline Costongs, directeur, EuroHealthNet.

Notes

Courtney L. McNamara, Mirza Balaj, Katie H. Thomson, Terje A. Eikemo, Erling F. Solheim, Clare Bambra, De sociaaleconomische verdeling van niet-overdraagbare ziekten in Europa: bevindingen van de speciale module European Social Survey (2014) over de sociale determinanten van gezondheid, European Journal of Public Health, Volume 27, Issue suppl_1, 1 februari 2017, pagina's 22-26, https://doi.org/10.1093/eurpub/ckw222

WHO, sociale determinanten van geestelijke gezondheid, 2014 https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/112828/9789241506809_eng.pdf;jsessionid=2B47C1C22D 562D0C355B71D35DDA0949?sequence=1

 In 2018 woonde 26.2% van de Europese bevolking met een inkomen van minder dan 60% van het mediaan equivalent inkomen in overvolle woningen. Percentage overbevolking naar leeftijd, geslacht en armoedestatus - totale bevolking - EU-SILC-enquête 2018

EuroHealthNet, het Europees semester vanuit het perspectief van gezondheidsgelijkheid, 2019

EuroHealthNet, Welke rol voor gezondheidswerkers om gezondheidsongelijkheden aan te pakken?

COVID-19: Commissie verhoogt onderzoeksfinanciering en selecteert 

Corona Response investeringsinitiatief